Phát triển du lịch nông thôn được xem là hướng đi quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân nông thôn. Đây là một trong những nội dung được đề cập tại Báo cáo tham luận “Kết quả phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn giai đoạn 2021–2025, định hướng 2026–2030” của UBND tỉnh Nghệ An tại một hội nghị do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức mới đây tại Hà Nội. Hoạt động du lịch dựa trên nông nghiệp, văn hóa và cộng đồng đã từng bước hình thành, mang lại hiệu quả rõ nét cả về kinh tế lẫn xã hội.

Báo cáo nêu rõ: “Hoạt động du lịch khai thác các yếu tố từ khu vực sản xuất nông nghiệp có tỷ lệ ngày càng tăng trong cơ cấu ngành du lịch. Du lịch nông thôn, trải nghiệm đang được chú trọng khai thác”. Đây là minh chứng cho xu hướng phát triển du lịch gắn với sản xuất và đời sống nông thôn – mô hình được tỉnh định hướng khuyến khích trong những năm qua.

Trên địa bàn toàn tỉnh, nhiều mô hình du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng đã hình thành và đạt được kết quả tích cực. Theo báo cáo của UBND tỉnh Nghệ An, “đến nay đã có 11 điểm du lịch cộng đồng đạt chuẩn OCOP 3 sao trở lên như điểm du lịch sinh thái tâm linh Đền – Chùa rú Gám, điểm dịch vụ du lịch cộng đồng Mường Lống…”. Các điểm này ngày càng tạo được uy tín, thu hút khách du lịch đến tham quan, thưởng thức sản phẩm đặc trưng của từng vùng miền, qua đó góp phần gia tăng giá trị sản phẩm và mở rộng sinh kế cho người dân.

W-39. Du lịch nông thôn Nghệ An.jpg
Đảo chè Thanh Chương đang là điểm du lịch hấp dẫn du khách tại Nghệ An.

Bên cạnh lợi ích kinh tế, du lịch nông thôn còn đem lại giá trị văn hóa và xã hội lớn. Du lịch nông thôn, trải nghiệm đang được chú trọng khai thác, một số mô hình kinh doanh du lịch kết hợp với khai thác nông nghiệp đã thành công, mang lại giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông nghiệp, tăng thu nhập cho người dân, góp phần bảo tồn, gìn giữ bản sắc và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Thông qua hoạt động du lịch, những nét đẹp văn hóa xứ Nghệ được lan tỏa rộng rãi, từ phong tục, lễ hội đến làng nghề, ẩm thực, dân ca.

Đáng chú ý, phát triển du lịch nông thôn cũng góp phần thực hiện các mục tiêu của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Người dân không chỉ tham gia làm du lịch mà còn ý thức hơn trong việc giữ gìn môi trường, cảnh quan, xây dựng thôn xóm văn minh, sạch đẹp. Các mô hình du lịch cộng đồng đã giúp hình thành chuỗi giá trị gắn kết giữa sản xuất, dịch vụ và văn hóa, tạo nền tảng cho phát triển nông thôn toàn diện và bền vững.

Tuy vậy, báo cáo tham luận của UBND tỉnh cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại. “Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch còn hạn chế; một số sản phẩm chưa xây dựng thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh thấp, dễ bị nhái hoặc pha tạp. Ngoài ra, việc gắn du lịch trải nghiệm với các sản phẩm đặc trưng còn hạn chế, chưa khai thác hết tiềm năng”. Đây là thách thức đặt ra cho tỉnh trong việc hoàn thiện hạ tầng, nâng cao năng lực quản lý và chất lượng sản phẩm du lịch nông thôn trong giai đoạn tới.

Định hướng đến năm 2030, Nghệ An xác định tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn văn hóa và nâng cao thu nhập người dân. Theo báo cáo, tỉnh sẽ “nghiên cứu, ban hành các chính sách mới nhằm thúc đẩy phát triển sản phẩm nông sản chủ lực và du lịch nông thôn; tập trung nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch; đào tạo, hỗ trợ đổi mới sản phẩm; xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại và khuyến khích, hỗ trợ các chủ thể tham gia quảng bá sản phẩm trên môi trường điện tử.