Giữa quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng, du lịch nông thôn đang nổi lên như một hướng đi chiến lược, góp phần đa dạng hóa sản phẩm, lan tỏa bản sắc văn hóa và nâng cao thu nhập cho người dân. Theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), phát triển du lịch nông thôn không chỉ giúp quảng bá hình ảnh đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong thực hiện mục tiêu kép: phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn và xây dựng nông thôn mới bền vững.
Với hơn 60% dân số sống ở khu vực nông thôn, nơi đây không chỉ là không gian sản xuất mà còn là cội nguồn văn hóa, xã hội và môi trường sinh thái của đất nước. Những cảnh quan thiên nhiên, tập quán sản xuất, lời hát, điệu múa, kiến trúc nhà ở, trang phục, ẩm thực… của người dân nông thôn tạo nên bản sắc riêng, trở thành nguồn tài nguyên quý để phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng.
Du lịch nông thôn góp phần tạo nên bản sắc và tính độc đáo cho điểm đến Việt Nam, giúp xây dựng hình ảnh quốc gia qua những làng quê yên bình, giàu truyền thống. Từ mô hình du lịch gắn với canh tác nông nghiệp – như vườn rau, đồi chè, làng hoa công nghệ cao, vườn cây ăn trái, làng nghề truyền thống – đến du lịch cộng đồng mang trải nghiệm văn hóa bản địa, nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu hấp dẫn đối với khách trong và ngoài nước. Những tour du lịch miệt vườn sông nước đồng bằng sông Cửu Long hay hành trình thưởng ngoạn ruộng bậc thang mùa lúa chín ở vùng cao Tây Bắc là ví dụ điển hình.
Đến nay, trên cả nước đã hình thành khoảng 400 điểm du lịch nông nghiệp, nông thôn tiêu biểu, nhiều nơi được đầu tư bài bản, khai thác hiệu quả lợi thế cảnh quan và văn hóa bản địa. Sự phát triển này không chỉ mở rộng không gian du lịch, giảm áp lực quá tải tại các trung tâm
Ở góc độ kinh tế, du lịch nông thôn tạo sinh kế mới, đa dạng hóa ngành nghề và tăng nguồn thu nhập cho người dân, giảm phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp truyền thống. Thông qua các hoạt động “cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt, cùng lao động sản xuất” với du khách, cộng đồng được hưởng lợi trực tiếp, đời sống vật chất được cải thiện rõ rệt.
Phát triển du lịch còn góp phần tiêu thụ sản phẩm địa phương, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và duy trì các ngành nghề truyền thống. Khi du khách trải nghiệm ẩm thực, mua hàng thủ công mỹ nghệ hay đặc sản vùng miền, chuỗi giá trị sản xuất – tiêu dùng ở nông thôn được mở rộng, giúp người dân có thêm động lực gìn giữ nghề truyền thống.
Đáng chú ý, du lịch nông thôn tạo việc làm tại chỗ cho nhóm lao động yếu thế như phụ nữ, người cao tuổi, người khuyết tật, đồng thời góp phần hạn chế di cư lao động ra thành phố và thu hút lực lượng thanh niên có trình độ quay trở lại quê hương khởi nghiệp.
Bên cạnh giá trị kinh tế, du lịch nông thôn còn có ý nghĩa sâu sắc về văn hóa – xã hội. Khi du lịch phát triển, người dân nâng cao ý thức bảo tồn môi trường, cảnh quan, xây dựng nếp sống văn minh, thân thiện; đồng thời chủ động giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Nhiều địa phương đã gắn phát triển du lịch với phong trào xây dựng nông thôn mới, góp phần làm đẹp diện mạo làng quê và nâng cao chất lượng đời sống tinh thần của cộng đồng.
Du lịch nông thôn cũng thúc đẩy lối sống xanh, bảo vệ hệ sinh thái nông nghiệp, khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ, sinh thái. Việc duy trì ruộng bậc thang, vườn cây ăn trái, sông ngòi, ao hồ… không chỉ phục vụ du khách mà còn góp phần bảo tồn cảnh quan, chống biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Nhìn tổng thể, phát triển du lịch nông thôn đem lại lợi ích nhiều mặt – từ kinh tế, xã hội đến môi trường – cho các địa phương trong quá trình hội nhập. Đây là hướng đi giúp đa dạng hóa ngành nghề, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đồng thời bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, cải thiện đời sống cộng đồng và góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới bền vững, xóa đói giảm nghèo ở vùng sâu, vùng xa.
.svg){kind=icon}
