Theo Báo cáo tham luận “Kết quả phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn giai đoạn 2021–2025, định hướng 2026–2030” của UBND tỉnh Nghệ An tại một hội nghị được tổ chức mới đây, phát triển kinh tế nông thôn luôn được coi là nền tảng của chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong đó, mô hình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) được xác định là động lực quan trọng góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khơi dậy tiềm năng và thế mạnh đặc sản địa phương.
Nhằm cụ thể hóa chủ trương này, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như Nghị quyết 25/2020/NQ-HĐND về hỗ trợ chương trình OCOP giai đoạn 2021–2025 và Quyết định 1117/QĐ-UBND năm 2023 phê duyệt Đề án OCOP Nghệ An giai đoạn 2023–2025. Báo cáo nêu rõ: “Nguồn ngân sách tỉnh hàng năm bố trí 8–9 tỷ đồng để thực hiện các chính sách này, ngoài ra còn lồng ghép các nguồn kinh phí từ các chương trình mục tiêu quốc gia”. Nhờ đó, phong trào OCOP đã lan tỏa mạnh mẽ, trở thành điểm sáng trong phát triển nông nghiệp và nông thôn mới của Nghệ An.
Sau hơn sáu năm triển khai, toàn tỉnh có 684 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 3 sản phẩm 5 sao, 43 sản phẩm 4 sao và 653 sản phẩm 3 sao. Báo cáo khẳng định: “Nghệ An là tỉnh đứng tốp đầu cả nước về số lượng sản phẩm đạt hạng sao được công nhận”. Đáng chú ý, hơn 40 sản phẩm đã được xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc, và hơn 300 sản phẩm được cập nhật trên sàn thương mại điện tử. Các chuỗi liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ ngày càng hoàn thiện, tạo bước chuyển rõ rệt trong tổ chức sản xuất nông thôn.
Sự phát triển của OCOP không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn đem lại nhiều giá trị xã hội. Hàng vạn lao động nông thôn có việc làm ổn định, thu nhập được nâng cao, góp phần thực hiện các tiêu chí về thu nhập và lao động trong xây dựng nông thôn mới. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ đã được hình thành, khai thác hiệu quả tiềm năng địa phương, gắn sản xuất với thị trường và chế biến hàng hóa quy mô lớn.
Cùng với hiệu quả kinh tế, chương trình còn gắn liền với bảo tồn văn hóa bản địa. Theo báo cáo, toàn tỉnh hiện có 25 sản phẩm OCOP xuất phát từ làng nghề truyền thống, thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa giá trị kinh tế và giá trị văn hóa. Những sản phẩm như tương Nam Đàn, cam Vinh, chè Tân Kỳ, mắm ruốc Cửa Lò không chỉ mang đậm hương vị quê hương mà còn góp phần giữ gìn tinh hoa nghề cổ truyền xứ Nghệ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, chương trình vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Báo cáo thẳng thắn chỉ ra: “Nguồn lực đầu tư còn hạn chế, nhiều cơ sở sản xuất vẫn thủ công, thiếu máy móc, thiết bị hiện đại; bao bì, mẫu mã chưa được đầu tư đồng bộ. Một số sản phẩm chưa xây dựng được thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh thấp, dễ bị nhái hoặc pha tạp”. Ngoài ra, việc quảng bá, mở rộng thị trường vẫn gặp trở ngại do thiếu vốn và hạ tầng logistics.
Bước vào giai đoạn 2026–2030, UBND tỉnh Nghệ An định hướng tiếp tục nâng cao giá trị và phát triển bền vững sản phẩm OCOP. Báo cáo đề ra các nhiệm vụ trọng tâm như nghiên cứu, ban hành chính sách mới nhằm phát triển nông sản chủ lực, mở rộng vùng nguyên liệu, tăng cường liên kết sản xuất – tiêu thụ; đồng thời đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, HACCP. Cùng với đó, tỉnh sẽ thúc đẩy chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại, khuyến khích các chủ thể tham gia sàn thương mại điện tử, tăng cường giám sát chất lượng sau công nhận để giữ vững uy tín và thương hiệu sản phẩm OCOP Nghệ An.
Từ những nỗ lực đó, chương trình OCOP không chỉ góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập mà còn thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới. Tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh có 275/362 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 102 xã đạt chuẩn nâng cao và 16 xã đạt chuẩn kiểu mẫu; thu nhập bình quân khu vực nông thôn đạt 47,18 triệu đồng/người/năm.
.svg){kind=icon}
