Không ồn ào, không chạy theo phong trào, chương trình OCOP được triển khai bài bản, chạm đến nhu cầu thật của người dân và doanh nghiệp. Nhờ đó, nhiều đặc sản địa phương được nâng tầm, bước vào thị trường lớn và góp phần cải thiện đời sống ở vùng đất cao nguyên này. Những kết quả này được ghi nhận cụ thể trong Báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng về phát triển OCOP  giai đoạn 2021–2025.

Điểm nổi bật trước hết nằm ở sự thay đổi tư duy sản xuất. Từ chỗ làm nông theo thói quen, nhiều chủ thể đã biết đặt câu chuyện “giá trị” lên trước “sản lượng”. Việc xây dựng thương hiệu, chuẩn hóa quy trình, cải tiến bao bì… trở thành hướng đi quen thuộc, chứ không còn là điều xa lạ. Nhờ đó, OCOP đã trở thành chiếc cầu nối giúp nông sản Lâm Đồng bước vào quỹ đạo chuyên nghiệp hơn, bền vững hơn.

W-Lâm Đồng nâng chất sản phẩm OCOP.jpg
OCOP đã trở thành chiếc cầu nối giúp nông sản Lâm Đồng bước vào quỹ đạo chuyên nghiệp hơn, bền vững hơn.

Toàn tỉnh hiện có 914 sản phẩm OCOP của 522 chủ thể, trong đó 75 sản phẩm 4 sao và 839 sản phẩm 3 sao. Con số này không chỉ cho thấy sự phong phú của sản phẩm mà còn phản ánh sức sáng tạo của cộng đồng. Nhiều sản phẩm đã ổn định vị trí tại siêu thị, cửa hàng đặc sản; một số mặt hàng như nông sản chế biến, thảo dược, đồ uống… đã tìm được đường xuất khẩu.

Những vùng nguyên liệu đặc sản – vốn là thế mạnh truyền thống – cũng được quy hoạch bài bản hơn. Cà phê, mắc ca, ca cao, thanh long hay atiso… đều được phát triển theo hướng nâng chất thay vì mở rộng ồ ạt. Nhiều địa phương duy trì được các làng nghề truyền thống, tạo sự gắn kết giữa sản xuất nông nghiệp, chế biến và dịch vụ du lịch nông thôn.

Không chỉ dừng ở việc công nhận sản phẩm, chương trình OCOP được triển khai với hàng loạt hỗ trợ cụ thể. Báo cáo cho biết tỉnh đã hỗ trợ in tem QR code cho 107 sản phẩm, giúp minh bạch thông tin và tăng niềm tin người tiêu dùng. 65 chủ thể được hỗ trợ bao bì, 8 chủ thể được hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu, và 11 chủ thể được hỗ trợ máy móc thiết bị – những yếu tố nhỏ nhưng lại tạo ra thay đổi lớn trong năng lực cạnh tranh. Thêm vào đó, một số đơn vị được hỗ trợ chứng nhận ISO 22000:2018 hoặc HACCP, giúp mở cánh cửa vào chuỗi cung ứng rộng hơn.

Tỉnh cũng xây dựng 12 điểm trưng bày sản phẩm OCOP, góp phần đưa sản phẩm đến gần hơn với người dân và du khách. Qua các hội chợ, sự kiện xúc tiến thương mại, nhiều doanh nghiệp đã tìm được đối tác mới, mở rộng thị trường và cải thiện thu nhập. Theo báo cáo, mức tăng thu nhập bình quân của các chủ thể OCOP hằng năm đạt từ 15–20%, tạo thêm việc làm cho lao động nông thôn.

Tuy vậy, chương trình vẫn còn những “khoảng trống” cần lấp đầy. Một số sản phẩm còn thiếu tính khác biệt, khó cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường. Một số địa phương chạy theo số lượng, phát triển sản phẩm không dựa trên lợi thế đặc thù. Các hoạt động xúc tiến thương mại còn phân tán, chưa tạo thành mạng lưới mạnh. Công tác giám sát sản phẩm sau khi được công nhận cũng chưa thật sự chặt chẽ, dẫn đến tình trạng chất lượng không đồng đều.

Bước sang giai đoạn 2026–2030, Lâm Đồng đặt ra hướng đi rõ ràng: tập trung vào sản phẩm có ưu thế, có khả năng tạo dấu ấn và mang bản sắc của tỉnh. Tinh thần chủ đạo là chọn lọc – chất lượng – khác biệt, thay vì phát triển tràn lan.

Tỉnh sẽ triển khai nhiều nhóm giải pháp lớn. Trước hết là nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua áp dụng quy chuẩn tiên tiến và đánh giá lại sản phẩm trước – sau khi công nhận. Tiếp đến là phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, gắn với điều kiện từng địa phương, đặc biệt ưu tiên các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp và dịch vụ đặc sắc. Công tác xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường sẽ được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức: từ tham gia hội chợ, triển lãm, đến bán hàng trên sàn thương mại điện tử và hỗ trợ xuất khẩu.

Bên cạnh đó, tỉnh nhấn mạnh vai trò của quản lý nhà nước, với yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm, xử lý nghiêm vi phạm. Huy động nguồn lực xã hội, đào tạo nguồn nhân lực OCOP và đẩy mạnh truyền thông cũng là những trụ cột quan trọng trong giai đoạn mới.