Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS & MN) giai đoạn 2026-2035 được chia thành 2 giai đoạn: giai đoạn 1 từ 2026-2030 và giai đoạn 2 từ 2031-2035.

Trong giai đoạn 1, dự kiến tổng nguồn lực huy động thực hiện chương trình tối thiểu là 1,23 triệu tỷ đồng. Trước mắt, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp khoảng 100 nghìn tỷ (trong đó, vốn đầu tư phát triển là 70 nghìn tỷ; vốn sự nghiệp là 30 nghìn tỷ), chiếm 8% tổng nguồn lực huy động cho chương trình. 

Vốn ngân sách địa phương các cấp (tỉnh, xã) là 400 nghìn tỷ đồng, chiếm 33%. Vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình, dự án khác khoảng 360 nghìn tỷ, chiếm 29%. Vốn tín dụng chính sách (ngân sách nhà nước) hơn 22,6 nghìn tỷ, chiếm 2%. Vốn doanh nghiệp và huy động đóng góp của cộng đồng và người dân khoảng 348 nghìn tỷ, chiếm 28%.

Đối với giai đoạn 2, căn cứ kết quả thực hiện của chương trình giai đoạn 1, Chính phủ sẽ trình Quốc hội quyết định nguồn lực thực hiện.

ho thi minh 943.jpeg
Đại biểu Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị) phát biểu tại phiên thảo luận ở hội trường về chương trình hôm 5/12. Ảnh: Quốc hội

Trong quá trình thảo luận tổ và hội trường về nội dung này, nhiều ý kiến đề nghị xây dựng một hợp phần riêng cho vùng đồng bào DTTS & MN với mục tiêu, phạm vi và cơ chế phù hợp với đặc thù; không bị hòa chung vào các mục tiêu phổ quát, tránh tình trạng đặc thù bị làm mờ trong quá trình tích hợp.

Đồng thời, việc phân bổ nguồn lực cần dựa trên mức độ khó khăn thực tế thay vì bình quân theo đơn vị hành chính; trong đó ưu tiên nguồn lực cho các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa. Đặc biệt, có ý kiến đề nghị ít nhất 70% vốn ngân sách Trung ương phải ưu tiên cho vùng đồng bào DTTS & MN, trong đó tối thiểu 40% cho địa bàn đặc biệt khó khăn, bảo đảm đầu tư đúng vùng lõi nghèo, đúng trọng tâm.

Ngoài ra, nhiều đại biểu đề cao vai trò của ngành dân tộc và tôn giáo với chương trình này và đề nghị giao hợp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS & MN cho Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì thực hiện để bảo đảm tính liền mạch về chính sách dân tộc, tránh đứt gãy.

Với dự Luật Viên chức (sửa đổi), nhiều đại biểu quan tâm việc bổ sung quy định cho phép viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng hoặc pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Nhiều đại biểu ủng hộ quy định này tạo cơ hội cho viên chức khai thác và phát huy năng lực, khuyến khích mỗi cá nhân đóng góp cho xã hội, tận dụng chất xám và trình độ chuyên môn của đội ngũ viên chức trong khu vực tư nhân.

Tuy nhiên, cũng không ít đại biểu lo ngại, quy định này "có thể tiềm ẩn một số nguy cơ như sự xung đột lợi ích giữa vị trí công tác trong khu vực công và khu vực tư". Đặc biệt với viên chức là người giữ chức vụ quản lý ở cả đơn vị trong và ngoài công lập, hoạt động cùng một lĩnh vực, có thể dẫn tới sự lợi dụng chức vụ trong khu vực công để trục lợi cho đơn vị ở khu vực tư.

Để tránh tình trạng này, một số ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi cấm nhằm phòng ngừa tình trạng "chân trong, chân ngoài", tránh xung đột lợi ích.

Thông qua hàng loạt luật, nghị quyết quan trọng

Theo chương trình, hôm nay, Quốc hội thảo luận về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; thảo luận về chủ trương đầu tư dự án sân bay Gia Bình.

Ngày mai, các đại biểu thảo luận về các báo cáo công tác của Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025; kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri.

Ngày 10/12, Quốc hội sẽ biểu quyết Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi); Luật Thương mại điện tử; Luật Báo chí (sửa đổi); Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi); Luật Viên chức (sửa đổi); Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Công nghệ cao (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế; 3 luật liên quan đến giáo dục - đào tạo; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.

Cùng ngày, các đại biểu cũng sẽ biểu quyết Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế; Nghị quyết về phê chuẩn hiệp định thuộc lĩnh vực đối ngoại theo đề nghị của Chủ tịch nước.

Trước khi bế mạc kỳ họp vào chiều 11/12, Quốc hội sẽ xem xét biểu quyết một số dự thảo luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công; Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm; Luật Đầu tư (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng; Luật Xây dựng (sửa đổi); Luật Chuyển đổi số; Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản; Luật Phá sản (sửa đổi);  Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Ngoài ra, Quốc hội xem xét thông qua các nghị quyết quan trọng về điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia; nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án sân bay Gia Bình; các nghị quyết về chính sách trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, sức khỏe, chương trình mục tiêu quốc gia...

Tại phiên bế mạc, các đại biểu sẽ thông qua các nghị quyết về tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao, Kiểm toán Nhà nước; nghị quyết kỳ họp.