Những tiếng còi hú xé toang màn đêm, khói đen cuồn cuộn bao trùm cả khu phố – đó không chỉ là cảnh trong những bộ phim mà đã nhiều lần hiện hữu trong đời sống đô thị Hà Nội. Những vụ cháy ở các quán karaoke, chung cư mini hay những ngôi nhà ống chật chội trong ngõ sâu bốc lửa dữ dội… đều để lại nỗi ám ảnh khó nguôi. Và từ trong những bi kịch ấy, một sự thật nhức nhối hiện ra: rất nhiều trẻ em vẫn loay hoay, lúng túng, thậm chí bất lực khi đối diện với “giặc lửa”.
Không ít em sống tại chung cư cao tầng nhưng chưa từng biết mở cửa thoát hiểm, chưa hiểu vì sao phải dùng khăn ướt che miệng, hay cách kéo chốt, bóp cò bình chữa cháy mini. Sự thiếu hụt kỹ năng ấy tiềm ẩn nguy cơ cho bản thân các em mà còn cả gia đình, khi thời khắc sinh tử chỉ tính bằng giây.
Nhận diện rõ thách thức, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TP Hà Nội đã tìm hướng đi mới: đưa kiến thức phòng cháy chữa cháy ra khỏi sách vở, biến nó thành trải nghiệm trực tiếp cho trẻ em. Từ ý tưởng ấy, nhiều mô hình sinh động ra đời, trong đó nổi bật là “Chạy tiếp sức, thoát nạn, cứu tài sản và chữa cháy 4x25m” do Tổ PCCC&CNCH Nam Từ Liêm triển khai.
Trong sân trường Tiểu học Nam Từ Liêm, những bước chân nhỏ bé vang lên rộn ràng. Các em học sinh, với chiếc mũ bảo hộ vừa khít đầu, háo hức bước vào cuộc đua đặc biệt. Ở chặng đầu, các em phải tìm cách thoát khỏi một căn phòng mô phỏng đầy khói; chặng tiếp theo, nhanh tay mang theo “tài sản” tượng trưng; sang chặng ba, phối hợp dập tắt đám cháy giả định; và cuối cùng là chạy về đích trong tiếng hò reo cổ vũ. Tất cả gói gọn trong quãng đường 100m nhưng chứa đựng những bài học sinh tồn quý giá.
“Chúng tôi thiết kế để các em vừa chơi, vừa học, biến lý thuyết khô khan thành phản xạ tự nhiên. Khi đã bình tĩnh, biết thao tác đúng, chính các em có thể là ‘người bảo vệ đầu tiên’ của gia đình mình”, Thiếu tá Dương Văn Thu – Phó Đội trưởng phụ trách Tổ PCCC&CNCH Nam Từ Liêm chia sẻ.
Trên địa bàn quận Nam Từ Liên (cũ) hiện có 30 trường mầm non, 23 trường tiểu học cùng hơn 200 cơ sở giáo dục tư thục. Đây là môi trường tập trung đông phụ nữ và trẻ em – nhóm dễ bị tổn thương khi xảy ra hỏa hoạn, trong khi kỹ năng ứng phó còn hạn chế, phương tiện PCCC chưa đồng bộ. Chính vì thế, mô hình trải nghiệm đã được kỳ vọng như một “chìa khóa” tạo chuyển biến căn bản trong nhận thức.
Điều đặc biệt, mô hình không dừng lại trong khuôn viên đơn vị PCCC mà được trực tiếp đưa đến các trường học. Giữa không gian quen thuộc, học sinh dễ dàng tiếp cận, phụ huynh và thầy cô cũng yên tâm khi thấy con em mình trưởng thành qua từng động tác thoát hiểm, qua từng tiếng hô “cháy, cháy!”. Với nhiều gia đình, niềm vui không chỉ là nụ cười của con trẻ mà còn là cảm giác an tâm rằng các em đã có “hành trang an toàn” cơ bản.
Kết thúc buổi trải nghiệm, những gương mặt rạng rỡ tự nhận mình là “chiến sĩ nhí”. Đó không chỉ là niềm vui tuổi thơ, mà còn là niềm tự hào vì được học cách tự cứu mình và sẵn sàng giúp đỡ người khác.
Từ những bước chạy, tiếng hò reo và cả giọt mồ hôi của trẻ thơ, thông điệp mạnh mẽ được lan tỏa: an toàn không phải ngẫu nhiên mà đến. Nó được hình thành từ kiến thức, rèn luyện và ý thức mỗi ngày. Hà Nội đang gieo mầm kỹ năng ấy từ những lớp học sinh nhỏ tuổi – những mầm non hôm nay, cũng là lớp công dân biết cách bảo vệ mình và cộng đồng ngày mai.
Sự đổi mới trong công tác tuyên truyền PCCC đã thổi hồn vào những kiến thức tưởng chừng khô khan, biến chúng thành trải nghiệm sống động. Và chính từ những mô hình như thế, thành phố đang tạo dựng một “lá chắn” bền vững từ cộng đồng, bắt đầu từ sự vững vàng trong từng bước chân trẻ em.
.svg){kind=icon}
