Trao đổi tại hội nghị “Ứng dụng định danh và xác thực để nâng cao an toàn trong hoạt động thương mại điện tử” diễn ra chiều ngày 1/11 tại Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số - eComDX thuộc Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết: Thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, trở thành 1 trong 5 thị trường phát triển nhanh nhất thế giới. Dự báo tăng trưởng đến năm 2025 đã được điều chỉnh từ 20% lên 25,5%, với mức chi tiêu bình quân 600 USD/người/năm cho mua sắm trực tuyến.

Song song với đó, thanh toán số tiếp tục bùng nổ, đặc biệt là QR Code với tốc độ tăng trưởng kép 40%. “Khi thanh toán số trở nên phổ biến, việc định danh và xác thực điện tử là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn cho người dùng và doanh nghiệp”, ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh.

ong Nguyen Huu Tuan eComDX.jpg
Giám đốc eComDX Nguyễn Hữu Tuấn cho rằng, khi thanh toán số trở nên phổ biến, việc định danh và xác thực điện tử là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn cho người dùng và doanh nghiệp.

Trao đổi tại sự kiện Smart Banking 2025 chủ đề “Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm” được tổ chức hồi trung tuần tháng 9 tại Hà Nội, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhận xét: Chuyển đổi số ngành ngân hàng đã có bước chuyển mạnh mẽ về chất, từ mở rộng năng lực số sang kiến tạo mạnh mẽ mô hình vận hành dựa trên dữ liệu toàn diện và trải nghiệm cá nhân sâu hơn cho khách hàng.

Trong thời gian qua, hệ sinh thái dịch vụ tài chính số, thanh toán không dùng tiền mặt đã có sự phát triển mạnh mẽ, ngân hàng số đã trở thành một kênh chủ đạo; định danh xác định điện tử tiến bộ theo mô hình hợp tác giữa ngân hàng, Fintech và nền tảng số tăng trưởng; năng lực phân tích dữ liệu, ứng dụng AI và máy học được đẩy mạnh trong thẩm định tín dụng, quản lý rủi ro, phòng chống gian lận, tối ưu hóa vận hành, chăm sóc khách hàng đa kênh.

Nhiều tổ chức tín dụng đã chuyển đổi số từ quy trình sang thiết kế lại toàn bộ hành trình khách hàng, từ sở hữu dữ liệu sang quản trị dữ liệu như một tài sản chiến lược, từ phản ứng thụ động sang dự báo, chủ động gợi mở nhu cầu.

Cùng với đó, hầu hết các dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử. Nhiều ngân hàng đạt trên 95% giao dịch được thực hiện qua kênh số, thay vì giao dịch tại quầy theo truyền thống.

W-thanh toan qua QR Code.jpg
Trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch không dùng tiền mặt thông qua QR Code tăng 66,7% về số lượng và 159% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

Hệ sinh thái ngân hàng ngày càng đa dạng, thông minh, đem lại tiện ích hấp dẫn cho khách hàng, từ chuyển tiền nhanh, thanh toán hóa đơn đến gửi tiền tiết kiệm, vay online.... ngay trên điện thoại. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% như tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi không kỳ hạn, mở tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền, cho vay....

“Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 25 lần GDP. Trong 7 tháng đầu năm 2025, so với cùng kỳ năm 2024, giao dịch không dùng tiền mặt thông qua QR Code tăng 66,7% về số lượng và 159% về giá trị. Việt Nam cũng tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua QR Code với Thái Lan, Campuchia, Lào, hướng tới mở rộng ra các nước khác trong khu vực châu Á”, ông Nguyễn Quốc Hùng cho hay.

Tuy vậy, theo các chuyên gia, cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ của thương mại điện tử và thanh toán số là nhiều rủi ro và hành vi gian lận trực tuyến. Các hình thức lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước, người thân, hay sử dụng deepfake để chiếm đoạt tài sản không chỉ gia tăng về số lượng mà ngày càng tinh vi, khó nhận diện hơn.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia dự hội nghị “Ứng dụng định danh và xác thực để nâng cao an toàn trong hoạt động thương mại điện tử” đều nhận thấy việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử, ví dụ như qua nền tảng VNeID là yêu cầu cấp bách, giúp xác thực chính xác danh tính người dùng, ngăn chặn hành vi gian lận, đồng thời tăng cường niềm tin của người dân trong các hoạt động mua sắm trực tuyến và giao dịch điện tử nói chung.

Theo bà Phạm Tuyết Trang, đại diện Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân – RAR, thời gian qua, nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính, nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến, hãng hàng không… đã phối hợp với Trung tâm để tích hợp, triển khai các dịch vụ định danh và xác thực điện tử.

Tính đến nay, hệ thống của Trung tâm đã thực hiện hơn 42,6 triệu lượt xác thực, trong đó có 17,8 triệu lượt xác thực khuôn mặt, đồng thời triển khai thành công giải pháp “VN AI Verify” tích hợp với 8 nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

“Những kết quả bước đầu này chứng minh hiệu quả rõ rệt của việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử trong tiến trình chuyển đổi số, đồng thời mở ra tiềm năng lớn cho việc ứng dụng trong thương mại điện tử. Giải pháp định danh điện tử không chỉ giúp nâng cao chất lượng xác thực người dùng, giảm gian lận giao dịch mà còn tạo nền tảng cho các dịch vụ số an toàn, minh bạch và cá nhân hóa hơn”, bà Phạm Tuyết Trang nhấn mạnh.

Đại diện RAR cũng cho biết thêm, hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường giao dịch số minh bạch, tin cậy và lấy người dân làm trung tâm, hiện Trung tâm này đang phối hợp cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số để mở rộng kết nối dữ liệu, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường truyền thông, hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng VNeID trong giao dịch thương mại điện tử.