Chuyển đổi số hiện diện trong đời sống

Đến với những vùng quê Thanh Hóa hôm nay dễ dàng nhận thấy diện mạo nông thôn đang đổi thay từng ngày, không chỉ là những tuyến đường nhựa bê tông rộng mở, những ngôi nhà khang trang mọc lên san sát hay cảnh quan sáng, xanh, sạch đẹp mà còn là sự hiện diện rõ nét của chuyển đổi số trong mọi mặt đời sống.

W-anh bai thanh hoa.jpg
Việc phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường đang tạo bước đột phá trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp Thanh Hóa.

Từ giải quyết thủ tục hành chính, công tác tuyên truyền giao dịch hàng ngày đến các hoạt động sản xuất kinh doanh… người dân nông thôn đã quen dần với các nền tảng và tiện ích số. Những thay đổi ấy là minh chứng cho hiệu quả của chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới hướng tới nông thôn mới thông minh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Căn cứ Quyết định số 924 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025, Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa phối hợp các ngành triển khai đồng bộ các giải pháp. Các doanh nghiệp bưu chính – viễn thông mở rộng hạ tầng mạng, nâng cao chất lượng dịch vụ và phối hợp kiểm định các dự án ứng dụng công nghệ thông tin. Đây là nền tảng để các địa phương chủ động triển khai nhiều mô hình chuyển đổi số gắn với xây dựng nông thôn mới.

Tại thôn Nguyên Lý, xã Thiệu Hóa, bảng điện tử tại cổng nhà văn hóa cùng nhóm Zalo cộng đồng giúp người dân nắm bắt thông tin nhanh chóng. Toàn thôn lắp đặt 12 camera giám sát khu vực công cộng, hơn 70% hộ dân trang bị camera tại gia đình, gần 80% người dân trong độ tuổi sử dụng điện thoại thông minh và thực hiện thanh toán điện, nước trực tuyến. Những con số này minh chứng nếp sống số đang hình thành trong cộng đồng, nâng cao hiệu quả quản lý và bảo đảm an ninh trật tự. Hiện toàn tỉnh có hơn 30 thôn được công nhận “thôn thông minh”, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển bền vững.

Các xã còn chú trọng phát triển chính quyền số với việc xử lý thủ tục hành chính trực tuyến – một trong những tiêu chí quan trọng để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Xã Triệu Sơn trở thành địa phương đầu tiên đưa robot lễ tân AI vào Trung tâm phục vụ hành chính công. Robot AI có khả năng giao tiếp tiếng Việt, hướng dẫn người dân lấy số, tra cứu thông tin, chỉ đường tới các quầy tiếp nhận hồ sơ và giải đáp các thắc mắc cơ bản. Với 250–300 lượt người/ngày, robot giúp giảm tải cho cán bộ, đồng thời dễ sử dụng với người cao tuổi hoặc những người chưa quen công nghệ. Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Robot giúp người dân thuận tiện tra cứu thủ tục và giảm áp lực giải thích cho cán bộ”.

OCOP mở rộng thị trường, nâng tầm nông sản

Chuyển đổi số không chỉ dừng ở chính quyền số, xã hội số mà còn thúc đẩy kinh tế số. Các địa phương khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất áp dụng công nghệ , xây dựng mô hình liên kết vùng nguyên liệu, mở kênh tiêu thụ trên thương mại điện tử, áp dụng QR code truy xuất nguồn gốc và thanh toán không dùng tiền mặt.

Đáng chú ý, các sở ngành đã quan tâm ứng dụng công nghệ để quảng bá sản phẩm OCOP. Năm 2025, Văn phòng Điều phối nông thôn mới phối hợp Cục Thương mại điện tử (Bộ Công Thương) mời chuyên gia AI tập huấn livestream trên nền tảng số cho các chủ thể OCOP, theo hướng “cầm tay chỉ việc”. Nhờ đó, toàn tỉnh hiện có hơn 200 sản phẩm OCOP được giao dịch trực tuyến, 100% dán tem QR code, minh bạch về nguồn gốc, quy trình sản xuất và chất lượng. Các sản phẩm tiếp thị và tiêu thụ trực tuyến ngày càng tăng, mở ra cơ hội mới cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương.

Ngoài ra, các xã còn phát triển các tổ công nghệ số cộng đồng, giúp người dân tiếp cận công nghệ, vận hành các nhóm Zalo thôn, xây dựng hệ thống thông tin truyền thông trực tuyến, kết nối hiệu quả giữa chính quyền và cộng đồng. Nhiều thôn đã lắp đặt hệ thống Wi-Fi tốc độ cao miễn phí tại khu vực công cộng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập, giao dịch và sản xuất kinh doanh.

Những kết quả trên cho thấy chuyển đổi số đang mang lại lợi ích thiết thực, thúc đẩy phát triển toàn diện nông thôn Thanh Hóa. Công nghệ số không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện dịch vụ hành chính mà còn là nền tảng để các địa phương hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới thông minh trong giai đoạn tới, mở ra tương lai hiện đại, năng động và bền vững cho vùng nông thôn xứ Thanh.