Dù rối loạn phổ tự kỷ ngày càng được nhận diện rộng rãi, nhận thức cộng đồng vẫn còn nhiều định kiến và thiếu thấu cảm. Vô số câu chuyện cá nhân bị lãng quên, cảm xúc bị gói kín, thế giới nội tâm khác biệt của người tự kỷ chưa được hiểu đúng.

Triển lãm Spectrum of silence (Phổ thinh lặng) ra đời như cầu nối mang ngôn ngữ tạo hình điền vào khoảng trống đó, nâng cao nhận thức và khuyến khích sự đồng hành với người rối loạn phổ tự kỷ.

Qua ống kính nhiếp ảnh, khán giả thấy trẻ tự kỷ với góc nhìn "em được quyền đặc biệt". Các em không nhìn, không nghe, không phản ứng như trẻ bình thường. Thế giới nội tâm của các em vận hành như biểu đồ vô tận: ánh sáng vang thành âm thanh, âm thanh co lại thành hình khối, cảm xúc thắt lại thành quang phổ màu sắc.

Triển lãm quy tụ các nghệ sĩ Hải Thanh, Tang Tang, Nguyễn Ngọc Hải (Hải Ô), Nguyễn Thanh Huế và nghệ sĩ điêu khắc Lập Phương với những tác phẩm mang thông điệp sâu sắc về thế giới của trẻ tự kỷ.

Ảnh chân dung tĩnh của Tang Tang (Nguyễn Tăng Huy Bảo) khơi dậy cảm xúc qua ánh mắt, sự lúng túng của trẻ tự kỷ - những biểu đạt các em khó bộc lộ bằng lời. Nhiếp ảnh kể chuyện của Hải Thanh (Touch) và Nguyễn Thanh Huế (The moment) theo chân các nhân vật trong sinh hoạt hằng ngày, lột tả nỗ lực phi thường và nên thơ của trẻ tự kỷ khi tương tác với thế giới bên ngoài. Nhiếp ảnh trừu tượng của Nguyễn Ngọc Hải (Hải Ô) diễn đạt những phản chiếu lặng thầm về quá tải giác quan, cô lập và thuần khiết mà người tự kỷ trải nghiệm.

Điêu khắc lại khác hơn. Từ tác phẩm Phổ thinh lặng của Lập Phương, người xem nghe qua độ căng của hình thể, sự mềm cứng của vật liệu, đường cong tinh tế, khoảng trống đầy lời. Khối đá, gỗ hay kim loại không phát ra tiếng nhưng phát ra âm thanh qua ánh nhìn.

Tổ chức cộng đồng Em được quyền đặc biệt - đơn vị tổ chức dự án - hướng tới các hoạt động giáo dục, triển lãm nghệ thuật đa phương tiện, workshop cộng đồng và diễn đàn chia sẻ nhằm tăng mức độ thấu cảm, giảm định kiến, thúc đẩy chính sách hỗ trợ và nuôi dưỡng sự kết nối cho gia đình có trẻ tự kỷ.

trien lam 004.jpg
Nghệ sĩ Thanh Bùi tham dự triển lãm.

Chia sẻ với VietNamNet, chị Cẩm Thơ - chủ nhiệm dự án Em được quyền đặc biệt - tiết lộ gặp nhiều trở ngại khi triển khai. Để chụp ảnh cho dự án, ê-kíp phải xin phép từng phụ huynh trong số hàng nghìn người nhưng chỉ có 12 người đồng ý cho con tham gia và công khai hình ảnh.

Trong 12 phụ huynh, 8 người là người nước ngoài, Việt kiều hoặc người lai, còn bố mẹ Việt Nam không vượt qua được rào cản tâm lý. 4 người không cho phép chụp cận mặt con. Với vai trò chủ nhiệm dự án, chị liên lạc mời từng nhiếp ảnh gia tham gia như một dự án phi lợi nhuận, không có thù lao.

Minh Dũng

Ảnh: BTC, video: HM