Sau sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh Thái Nguyên còn 77 xã nông thôn. Phần lớn các xã có sự thay đổi đáng kể về quy mô dân số, quy hoạch không gian và tiêu chí hạ tầng, dẫn đến nhiều tiêu chí nông thôn mới chưa đạt chuẩn. Trong khi đó, Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 dự kiến có nhiều điều chỉnh mới, đặt ra yêu cầu cao hơn đối với các địa phương.
Trước bối cảnh đó, Thái Nguyên phải tiếp tục nỗ lực, chủ động chuẩn bị để triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn tiếp theo.

Bộ tiêu chí mới được xây dựng trên cơ sở tổng hợp đề xuất của các bộ, ngành và địa phương từ cuối năm 2024; dự kiến hoàn thiện và ban hành trong tháng 12/2025. Theo dự thảo, hàng loạt tiêu chí được sửa đổi theo hướng tăng quyền chủ động cho địa phương, nhằm bảo đảm tính khả thi và phù hợp với điều kiện thực tiễn sau sáp nhập. Bộ tiêu chí mới không chỉ hướng tới nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới mà còn tạo động lực để các xã sau khi đạt chuẩn hoặc đạt chuẩn nâng cao tiếp tục hoàn thiện, phát triển theo hướng hiện đại, bắt kịp yêu cầu của giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Một điểm mới quan trọng là việc phân chia xã thành 3 nhóm theo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, đặc điểm địa hình và định hướng quy hoạch là: Nhóm 1 gồm các xã nghèo, xã khu vực II, III, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhóm 2 là các xã có trên 70% diện tích là đất nông nghiệp. Nhóm 3 gồm các xã đang đô thị hóa, tiếp giáp phường hoặc có mật độ dân số từ 1.000 người/km² trở lên, tỷ trọng nông nghiệp dưới 10%.
Cách phân nhóm này giúp từng địa phương được áp dụng bộ tiêu chí phù hợp, thay vì áp dụng chung một khuôn mẫu, tạo thuận lợi trong việc lập kế hoạch, lựa chọn giải pháp và tổ chức triển khai.
Giai đoạn 2021-2025, Thái Nguyên có nhiều điều kiện thuận lợi để bước vào giai đoạn mới của Chương trình. Nhận thức của hệ thống chính trị và người dân đã được nâng lên rõ rệt; nhân dân là chủ thể của Chương trình nông thôn mới đã tích cực hiến đất, đóng góp kinh phí và công sức, chủ động phát triển kinh tế gia đình, chung tay hoàn thiện kết cấu hạ tầng nông thôn.
Tuy nhiên, sau sáp nhập, tỉnh vẫn đối mặt không ít khó khăn, nhất là ở các xã khu vực phía Bắc, nơi hạ tầng còn yếu, đời sống người dân còn hạn chế. Do đó, việc xây dựng lộ trình phù hợp cho giai đoạn 2026-2030 được tỉnh đặc biệt quan tâm.
Để đạt kết quả cao, ngay sau khi Bộ tiêu chí giai đoạn mới chính thức ban hành, tỉnh Thái Nguyên xác định cần sớm triển khai công tác truyền thông sâu rộng về nội dung, yêu cầu, mức chuẩn của từng tiêu chí. Việc này nhằm giúp cấp ủy, chính quyền cơ sở nắm rõ nhiệm vụ; đồng thời nâng cao nhận thức của người dân để chủ động tham gia thực hiện. Các địa phương phải tổ chức rà soát toàn bộ tiêu chí theo quy định mới, tránh tình trạng làm hình thức, bảo đảm hiệu quả và tính bền vững trong suốt 5 năm triển khai.
Cùng với đó, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về mục tiêu, ý nghĩa và lợi ích của Chương trình trong giai đoạn mới thông qua hệ thống truyền thanh, các buổi sinh hoạt cộng đồng, đội ngũ cán bộ cơ sở và các tổ chức đoàn thể. Đây là giải pháp quan trọng để tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy tinh thần làm chủ của người dân, từ đó huy động sức mạnh cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới.
Sự thay đổi nhận thức, tư duy và tinh thần trách nhiệm của nhân dân sẽ tiếp tục là yếu tố quyết định để Thái Nguyên thực hiện thành công Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2026-2030, xây dựng nông thôn ngày càng văn minh, hiện đại, đáng sống.