Tỉnh Lào Cai hiện có trên 61% là đồng bào dân tộc thiểu số. Ngay từ khi bắt tay triển khai Chương trình 1719, Lào Cai đã chủ động kiện toàn bộ máy chỉ đạo, quản lý; ban hành đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn.

Toàn tỉnh đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hiệu quả cao, như mô hình nông nghiệp hữu cơ, mô hình VAC tổng hợp, mô hình liên kết chuỗi giá trị trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, hay mô hình trang trại tổng hợp đa dạng cây – con. Nhiều xã, nhiều hộ nông dân từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, thu nhập thấp đã vươn lên khá giả, thậm chí trở thành những xã, những hộ sản xuất, kinh doanh giỏi tiêu biểu của tỉnh, có sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Sự thay đổi nổi bật là trong cách chính quyền xã, trong cách người dân nghĩ và làm.

Câu chuyện thành công ở những bản làng như Thác Tiên, Trạm Tấu, Xuân Quang là những minh chứng sống động. 

Bài 5.png
Một góc xã Trạm Tấu

Những năm qua chính quyền xã Xuân Quang đã sát cánh cùng nông dân vùng dân tộc thiểu số phát triển trồng trọt, chăn nuôi tiến tới giảm nghèo bền vững. Nhờ đó, trên địa bàn xã hiện có 958 hộ đạt tiêu chuẩn hộ gia đình sản xuất kinh doanh giỏi trong đó cấp TW là 5 hộ, cấp tỉnh là 52 hộ, còn lại là cấp xã. Nổi bật là sự chuyển đổi tích cực trong cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hướng đến nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường. Thu nhập bình quân đầu người toàn xã đạt trên 78 triệu đồng/ người/ năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 2%.

Giai đoạn 2021 - 2025, xã Trạm Tấu được phân bổ hơn 14 tỷ đồng để thực hiện Dự án phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp bền vững. Đến nay, đã giải ngân trên 8,1 tỷ đồng, đạt hơn 56% kế hoạch. Nguồn vốn này được sử dụng cho hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, xây dựng mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị, khuyến khích người dân áp dụng kỹ thuật canh tác mới... Nhiều hộ dân đã đầu tư chăn nuôi trâu, bò, lợn, dê bản địa theo hướng hàng hóa. Một số hộ mạnh dạn mở rộng diện tích trồng quế, sa nhân tím, bước đầu đem lại thu nhập ổn định. Những mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập, mà còn khuyến khích bà con thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, dần tiếp cận phương thức làm ăn mới.

Nhận thấy nguồn nguyên liệu gỗ rừng trồng tại địa phương lớn, nhất là gỗ rừng trồng trên các đảo hồ Thác Bà, nhân công tại chỗ dồi dào, gia đình anh Tướng Văn Quý, thôn Đồng Tý, xã Yên Thành mạnh dạn đầu tư mở xưởng chế biến ván bóc. Nhờ chịu khó lao động và tìm kiếm thị trường tiêu thụ, hơn 10 năm nay, xưởng chế biến ván bóc của gia đình anh Quý phát triển ổn định. Xưởng tiêu thụ khoảng 20 m3 gỗ nguyên liệu mỗi ngày và duy trì việc làm thường xuyên cho 6 công nhân địa phương với mức lương từ 6 triệu đồng đến 10 triệu đồng/người/tháng.

Sinh ra trong một gia đình người Dao ở thôn Làng Câu, xã Tân Hợp, chị Đặng Thị Thêm từ nhỏ đã gắn bó với cây quế - loại cây đặc trưng mang lại kinh tế cao ở quê hương của chị. Đến nay, gia đình chị đã có hơn 50 ha quế hữu cơ, mỗi năm thu nhập khoảng 300 triệu đồng từ khai thác lá, tỉa cành, tỉa thưa cây. Khi có việc lớn chị khai thác cả đồi, rồi trồng lại. Nhờ vậy, gia đình chị đã xây được nhà khang trang, mua ô tô, con cái được học hành đầy đủ.

Từ những tấm gương như anh Tướng Văn Quý, chị Đặng Thị Thêm, phong trào phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững ở xã Tân Hợp ngày càng lan tỏa. 

Ông Giàng Văn Dín ở xã Bát Xát nổi tiếng với mô hình sản xuất, kinh doanh tổng hợp mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, tạo việc làm cho 30 lao động địa phương; hộ ông Nguyễn Đức Thắng ở xã Trịnh Tường phát triển mô hình sản xuất tổng hợp, giải quyết việc làm thường xuyên cho 25 lao động có thu nhập ổn định. 

Ngoài ra, nhiều hộ nông dân khác tại các địa phương như Bảo Yên, Văn Bàn, Bắc Hà, Si Ma Cai... cũng trở thành những điểm sáng trong phong trào với thu nhập hàng trăm triệu đồng, góp phần quan trọng vào công tác xóa đói giảm nghèo bền vững của tỉnh.

Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn khoảng 5,7%; 100% hộ nghèo có thẻ bảo hiểm y tế. Chương trình “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” hoàn thành trước kế hoạch 77 ngày, với gần 27.000 căn nhà được xây mới, sửa chữa,.... Những bản làng từng khó khăn này đổi thay diện mạo, đường làng khang trang, đời sống người dân ngày một ấm no, hạnh phúc. Thành quả đó không chỉ khẳng định hiệu quả của Chương trình 1719 mà còn tiếp thêm động lực để Lào Cai hướng tới mục tiêu không còn hộ nghèo vào năm 2030.

Minh Yến