Tại khu vực Thuận Châu, tỉnh Sơn La, dân cư sinh sống ở vùng nông thôn chiếm khoảng 93%, vì vậy việc triển khai tiêu chí nước sạch trong Chương trình xây dựng nông thôn mới luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm.
Theo đó, nhiều giải pháp đồng bộ đã được thực hiện gắn với nâng cao chất lượng đời sống người dân và phù hợp với điều kiện địa hình miền núi. Địa phương nâng cấp, mở rộng các công trình cấp nước tập trung, đồng thời cải tạo hệ thống dẫn nước tự chảy, đảm bảo cung cấp nước ổn định và an toàn cho các hộ dân.
Công tác tuyên truyền về nước sạch cũng được đẩy mạnh với nhiều hình thức như họp bản, loa truyền thanh, pa nô, áp phích… nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc sử dụng nước hợp vệ sinh và bảo vệ nguồn nước.
Nội dung tuyên truyền tập trung vào các việc cần làm như che chắn, vệ sinh miệng bể, sử dụng tiết kiệm, không vứt rác thải gần nguồn nước và thông báo kịp thời khi phát hiện sự cố rò rỉ, hư hỏng đường ống. Nhờ đó, người dân chủ động hơn trong công việc giám sát, bảo vệ công trình cấp nước tại cộng đồng.
Tính đến hết tháng 10/2025, 10 xã mới của khu vực Thuận Châu có 19 công trình cấp nước tập trung và trên 100 công trình cấp nước nhỏ, lẻ phục vụ đời sống nhân dân. Tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch đạt trên 80%, vượt chỉ tiêu đề ra trong giai đoạn 2021 – 2025.
Đặc biệt, sau sắp xếp đơn vị hành chính, xã Chiềng La mới hiện có 2 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, phục vụ gần 3.000 hộ dân. Công trình đầu tiên được khánh thành năm 2017 với tổng mức đầu tư hơn 4,7 tỷ đồng, cấp nước cho gần 500 hộ thuộc 7 bản: Lọng Cạo, Nưa, Lả Lốm, Hướng Kho, Pú Naư, Tảư và Nong U. Nhờ có công trình, người dân không còn lo thiếu nước vào mùa khô, đồng thời được hướng dẫn sử dụng nước tiết kiệm và phát hiện sự cố đường ống để kịp thời thông báo cho Ban quản lý.
Hệ thống cấp nước liên bản tại Noong Lay, Tông Cọ đi vào hoạt động từ năm 2019, với công suất 700 m³/ngày đêm, đã đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho hơn 1.000 hộ dân. Trong gần 7 năm vận hành, trạm luôn duy trì bảo dưỡng hệ thống lắng lọc, xử lý hóa chất, kiểm tra máy bơm thường xuyên. Ban quản lý trạm cũng phối hợp với bản thông báo lịch bơm nước để người dân chủ động lấy nước, đồng thời theo dõi đường ống nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố kỹ thuật.
Một nét nổi bật trong mô hình cấp nước tại Thuận Châu là sự tham gia tích cực của người dân. Các bản đã thành lập Ban quản lý công trình cấp nước, do chính người dân bầu, trực tiếp quản lý và thu phí theo quy định của UBND tỉnh.
Sau khi tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, mô hình quản lý cộng đồng này tiếp tục được duy trì, giúp công tác vận hành, sửa chữa, vệ sinh bể chứa và bảo vệ công trình trở nên hiệu quả hơn. Nhân dân tham gia đóng góp ngày công để sửa chữa đường ống, bảo vệ nguồn nước tại bản.
Tại xã Bình Thuận, khoảng 15 công trình cấp nước sinh hoạt đang hoạt động ổn định. UBND xã giao việc vận hành cho các bản có công trình, đồng thời Phòng Kinh tế thường xuyên theo dõi số liệu cung cấp nước hằng tháng. Khi phát hiện chất lượng nước không đảm bảo, xã phối hợp với ngành nông nghiệp và môi trường lấy mẫu, đánh giá, xử lý kịp thời nhằm đảm bảo nước sinh hoạt an toàn cho người dân.
Hiệu quả các công trình cấp nước sạch được thể hiện rõ qua con số: tỷ lệ người dân nông thôn được tiếp cận nước sạch đạt 84,92%, tình trạng bệnh đường ruột giảm 30% vào năm 2025 so với trước năm 2017. Điều kiện sinh hoạt cải thiện giúp người dân có thêm thời gian và sức khỏe cho học tập, sản xuất, phát triển kinh tế. Hiện nhiều xã trên địa bàn đang nghiên cứu đề xuất xây dựng 10 công trình cấp nước tập trung mới và tăng cường đào tạo Ban quản lý cộng đồng để nâng cao năng lực vận hành bền vững.
Việc phát huy hiệu quả các công trình cấp nước sinh hoạt và đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng nước sạch, khu vực Thuận Châu đã và đang nâng cao đáng kể chất lượng sống người dân, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành tiêu chí môi trường và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
.svg){kind=icon}
